Je baby begeleiden naar zelfstandig slapen

Zelfstandig slapen is een essentiële vaardigheid voor elk kindje. Niet alleen zorgt het voor een betere nachtrust voor zowel ouder als kind, maar het bevordert ook de ontwikkeling van je baby. Het begeleiden van je baby naar zelfstandig slapen kan een uitdaging zijn, vooral als je baby gewend is om in slaap gewiegd of gevoed te worden. In deze blog ontdek je handige tips die je zelf kunt toepassen om jouw baby te begeleiden naar zelfstandig slapen.

Onder zelfstandig slapen verstaan we: in slaap vallen zonder hulp van de ouders. Een pasgeboren baby is nog niet in staat om zelfstandig te slapen. Je kindje is het liefst heel dicht bij je in de buurt en valt het liefst boven op jou in slaap. Andere manieren om je baby te helpen in slaap te vallen is voeden, in slaap wiegen, een speen geven of een stukje met de kinderwagen of auto gaan rijden. 

Dit zijn prima manieren om je kindje te laten slapen, maar het is niet altijd haalbaar om deze acties uit te voeren als je kindje bijvoorbeeld midden in de nacht wakker ligt. Daarom wil je als ouder streven naar een situatie waarin je kindje zonder jouw hulp kan slapen. 

Zelfstandig slapen op eigen tempo

Het is verstandig om vanaf de geboorte al te starten met het introduceren van positieve slaapassociaties en gezonde slaapgewoonten. Besef wel dat dit niet direct effect heeft op hele jonge kindjes. Pas vanaf ongeveer 4 maanden, als je baby iets verder is ontwikkeld, kun je echt starten met je kindje gerichter begeleiden naar zelfstandig slapen. 

We willen wel even benadrukken dat elk kind uniek is en dat sommige baby's sneller leren dan anderen. Het is dan ook essentieel om geduld te hebben en de tijd te nemen om je baby te begeleiden naar zelfstandig slapen op zijn of haar eigen tempo.

De basis op orde

Laten we eerst even kijken naar de basis. Zelfstandig leren slapen lukt namelijk alleen als basis op orde is. Zorg dus overdag voor alle basisbehoeften, zoals voeding, aanraking, nabijheid, knuffelen, spelen, lachen en verbinden. Op die manier is je kindje voldaan en kan het zich gemakkelijker overgeven aan de slaap. Ook de slaapomgeving is enorm belangrijk. Zorg voor een donkere en prikkelarme slaapplek, waar de temperatuur rond de 18 graden ligt.

Verder is het belangrijk om te beseffen dat goed slapen afhankelijk is van allerlei factoren. Lees hierover ook het blog ‘Zo creëer je de ideale omstandigheden voor slaap’.

Rust en regelmaat

Een baby ervaart vrijwel elke dag weer nieuwe dingen en vindt het daarom heel fijn als bepaalde dingen wel elke dag hetzelfde zijn. Rust en regelmaat zorgen voor voorspelbaarheid en dit geeft je baby houvast. Het is daarom slim om zo veel mogelijk vaste structuur aan te brengen in jullie dagritme. Een vaste structuur is vooral heel belangrijk bij het bedritueel. Breng je je kindje naar bed, doe dan altijd alles in dezelfde volgorde. Bijvoorbeeld eerst een schone luier, dan voeden, dan even knuffelen met een slaapmuziekje aan. Wat de volgorde precies is, is eigenlijk minder belangrijk dan de routine. Zolang je elke dag precies hetzelfde doet, weet je baby dat het tijd is om te gaan slapen. 

Positieve slaapassociaties

Maak tijdens het bedritueel gebruik van zoveel mogelijk positieve slaapassociaties. Voorbeelden daarvan zijn een zacht muziekje, een liedje zingen, een verhaaltje voorlezen, een herkenbare geur, een nachtlampje, een slaapzakje aantrekken, inbakeren of strak instoppen met NUNKI. Je kindje gaat deze dingen herkennen en krijgt er een positieve associatie bij. Je baby voelt zich dan prettig en veilig, met als gevolg dat hij beter kan ontspannen en gemakkelijker in slaap valt.

Wakker wegleggen

Een van de meest genoemde tips is het wakker wegleggen van je baby. Het is belangrijk dat je baby wel moe is, maar nog niet (volledig) slaapt als je hem naar bed brengt. Op deze manier kan je baby wennen aan de wieg als een plek om te slapen en leren om zelf in slaap te vallen. Als je je baby slapend weglegt, kan het zijn dat hij in paniek raakt als hij wakker wordt. Hij is dan ineens op een andere plek dan toen hij in slaap viel en dat voelt niet prettig.

Zelfstandig slapen kan in het begin heel spannend zijn voor je kindje. Blijf daarom in het begin nog even in de kamer. Als je kindje weet dat je in de buurt bent, voelt hij zich veiliger en kan hij zich gemakkelijker overgeven aan de slaap. Zo kun je je baby stapje voor stapje laten wennen aan alleen in het bedje liggen. 

Vermoeidheidssignalen

Om je baby op het juiste moment naar bed te brengen is het belangrijk om vermoeidheidssignalen in de gaten te houden. Zodra je kindje veel gaapt, in de oogjes wrijft of ineens onrustig gaat bewegen, is hij waarschijnlijk moe en is het tijd om je kindje naar bed te brengen. Óók als het eigenlijk nog geen bedtijd is. Structuur en ritme zijn belangrijk, maar luisteren naar je kindje is nog belangrijker. Wacht je tot de eigenlijke bedtijd, dan is de kans groot dat je kindje al het stresshormoon cortisol heeft aangemaakt, waardoor slapen ineens een stuk lastiger is.

Babyfoon 

Nog een belangrijke tip die je zelf waarschijnlijk ook al bedacht had: gebruik een babyfoon om je baby op afstand te monitoren. Zo kun je altijd en overal in de gaten houden hoe het met je baby gaat, zonder dat je in dezelfde ruimte hoeft te zijn. Je baby leert dan om alleen in de kamer te zijn en op de momenten dat het nodig is, ben jij direct bij je kindje. 

Geduld en vertrouwen

Een van de moeilijkste dingen aan je kindje begeleiden naar zelfstandig slapen, is geduld en vertrouwen dat het uiteindelijk goed komt. Een consistente aanpak is belangrijk, want anders krijgt je kindje niet genoeg tijd om te wennen. De meeste kindjes hebben minimaal een week de tijd nodig om te wennen aan iets nieuws. Geef je kindje de tijd die hij nodig heeft.

Consistentie staat dus voorop, maar je baby kan door nieuwe ervaringen of lichamelijk ongemak soms ineens anders reageren dan normaal. Een paar slechte nachten is niet direct achteruitgang! Luister goed naar wat je baby je te ‘vertellen’ heeft en leg de focus op jullie vertrouwensband. Troost je baby wanneer dat nodig is, wees geduldig en heb vertrouwen dat het stapje voor stapje de goede kant op zal gaan. 

Succes!

Liefs,

Frederieke